Finanse - ogół zjawisk i procesów pieniężnych związanych z działalnością gospodarczą i społeczną człowieka. Polegają one na gromadzeniu, podziale i wydatkowaniu zasobów pieniężnych. Zajmuje się one przede wszystkim badaniem ruchu pieniądza:

• tworzeniem (kreacją) w systemie bankowym,
• krążeniem (cyrkulacją) między różnymi jednostkami gospodarczymi osiadaniem (akumulacją)w postaci oszczędności i rezerwy pieniężnych na tle i w związku z przebiegiem zjawisk w rzeczowej sferze gospodarowania,a więc na tle produkcji, podziału, spożycia i nagromadzania wartości użytkowych oraz ich wymiany z zagranicą oraz na tle powstania i ruchu instrumentów finansowych

Funkcje finansów:

• alokacyjna - dokonywanie podziału materialnych i ludzkich czynników produkcji między sferą wytwarzania dóbr prywatnych i publicznych, między różne działy, gałęzie  i przedsiębiorstwa oraz obszary i jednostki dostarczania dóbr publicznych,
• stabilizacyjna - oddziaływanie na przebieg procesów gospodarczych w sferze rzeczowej w kierunku zachowania stałego i zrównoważonego wzrostu, przy optymalnym wykorzystaniu czynników produkcji,
• redystrybucyjna - dokonywanie wtórnego podziału dochodów, które powstały w wynik pierwotnego podziału produktu krajowego brutto pod wpływem mechanizmu rynkowego lub regulacji administracyjnych.

(fot. kapital)

System finansowy

System finansowy - ogół norm prawnych oraz zespół wzajemnie powiązanych instytucji finansowych i pośredniczących rynków finansowych oraz elementów infrastrukturalnych systemu finansowego, których zadaniem jest gromadzenie, dzielenie i wydatkowanie zasobów pieniężnych. System ten pełni istotną rolę w funkcjonowaniu gospodarki, polegająca na kierowaniu nadwyżek środków finansowych od podmiotów, które wydają mniej niż wynoszą ich bieżące dochody do dyspozycji (czyli oszczędności)do podmiotów które odczuwają niedobór środków finansowych a jednocześnie chciałyby wydać więcej niż wynoszą ich aktualne dochody.

Modele systemu finansowego:

• zorientowany rynkowo - (oparty głównie na rynkach finansowych) przeważa w nim finansowanie bezpośrednie z wykorzystaniem rynków finansowych. Ten model systemu finansowego określany jest także jako anglosaski, angloamerykański albo rynkowy. Jako przykłady państw nietypowych dla rynkowego modelu systemu finansowego wymienia się Stany Zjednoczone i Wielką Brytanię,
• zorientowany bankowo - (oparty głównie na bankach) w którym przeważa finansowanie poprzez pośredników finansowych. System ten określany jest także jako kontynentalny albo zorientowany bankowo. Niejednokrotnie wskazuje się na Niemcy i Japonię jako przykłady państw, których systemy finansowe są charakterystyczne dla tego modelu.

Funkcje systemu płatniczego:

• płatnicza - system finansowy powinien zapewnić sprawne działanie mechanizmu rozliczeń w transakcjach gospodarczych, zwłaszcza przy zakupie dóbr i usług,
• płynności - w ramach którego system finansowy umożliwia i ułatwia zamianę papierów wartościowych i innych aktywów na gotówkę,
• oszczędnościowa - polega na promieniu warunków atrakcyjnego lokowania nadwyżek pieniędzy przy umiarkowanym ryzyku,
• akumulacji bogactwa - skupia się na przechowywaniu siły nabywczej danego podmiotu,
• kredytowa - polega na zapewnieniu nieprzerwanego dopływu kredytu dla przedsiębiorstw, gospodarstw domowych i rządu w celu finansowania inwestycji i konsumpcji,
• polityki gospodarczej - możliwość prowadzenia przez rząd polityki mającej na celu wzrost gospodarczy, niskie bezrobocie, walkę z inflacją i zachowanie stabilnej pozycji płatniczej względem zagranicy.